Slikarska platna, štafelaji, slikari na krajiškoj ljepotici Uni – više i nije neobična slika posljednjeg majskog vikenda i 15. godinu zaredom. Ipak, neobična je to, ili je bolje kazati, svojevrsna kolonija, koju pohodi na stotine slikara i kipara iz svih krajeva Bosne i Hercegovine, zemalja regije, ali i desetak evropskih.
Umjetnici su na Uni zbog djece. One, koje u Centru Duga u Kulen Vakufu, povezuje roditeljska nebriga. Okupljaju se pod motom “U službi djeteta” i tako pomažu rad Centra. Slučajno izbjegličko prijateljstvo rukovodioca Centra Admira Lješčanina s nekoliko novinara u Njemačkoj i sportista bili su uzrokom formiranja Centra prije 17 godina.
“Htjeli su pomoći Bosni i Hercegovini, posebno dati podršku djeci. Dolazeći u Kulen Vakuf, rodila se ideja o tom projektu, jer sam slušao o problemima s ostavljenom djecom u Kantonalnoj bolnici u Bihaću. I sam sam tokom izbjeglištva i progona iz rodnog Brčkog s djecom proživio velike probleme i nesreće, i to me tjeralo da iniciram upravo formiranje jednog ovakvog centra”, prisjeća se Lješčanin.
Zbrinuto 500 djece
Gradnju su osigurali u Humanitarnoj organizaciji Schutzengel Gesucht, čiji je predsjednik u to vrijeme bio proslavljeni njemački nogometni reprezentativac Andreas Koepke, zatim novinar Gunter Prandl, koji je i danas na čelu Savjeta Centra Duga.
Centar od formiranja 1999. godine prihvata i zbrinjava ostavljenu djecu nakon rođenja.
“Djeca uglavnom dolaze iz bolnice, i to iz raznih razloga – smrt majke, psihička oboljenja, maloljetnost, ali dolaze i iz siromašnih porodica, pa oni koji nemaju roditelje i nemaju gdje. Dolaze na zahtjev Centra za socijalni rad, a tako i odlaze.”, kaže Lješčanin.
U Centru djeca borave od rođenja do navršene šeste godine. Nakon toga odlaze na usvajanja, povratak u porodicu, ili u druge zajednice. Konkretno, u Socijalno-pedagošku životnu zajednicu, koja ima svoje ustanove u Bihaću, Sanskom Mostu, Cazinu, Velikoj Kladuši, gdje ostaju do punoljetstva.
Zadatak 18 zaposlenih u Centru, ali i mnogih drugih, je da izmame osmijeh kod svakog djeteta. U prihvatilištu ih je uglavnom 25, a zahvaljujući radu Duge, na području Unsko-sanskog kantona u entitetu Federacija Bosne i Hercegovine zbrinuto je blizu 500 djece i problem ostavljanja djece stavljen je u okvire nadzora i kontrole.
Svako ostavi svoj trag
Vaspitačica Remza Kurtagić kaže: “Svako dijete ostavlja svoj trag. Nama je drago kada nakon šeste godine odlaze, posebno ako se vraćaju u porodice, ali ipak rado ih se sjećamo.”
Duga uglavnom egzistira zahvaljujući podršci brojnih donatora, posebno umjetnika, na čiju je inicijativu nastala kolonija “Una – u službi djeteta”. U njoj se osigura najznačajniji dio sredstava za rad. U proteklih je 15 godina okupila više od 300 slikara, kipara, fotografa iz cijele Bosne i Hercegovine, regije i deset evropskih zemalja. Nastalo je u njoj više od 1.100 radova-slika, od kojih je na aukcijama u Bošnjačkom institutu u Sarajevu, Asa-art Galeriji u Sarajevu, Galeriji u Tuzli, Bihaću i Galeriji Pasinger fabrik u Minhenu prodano približno 700.
Kao suorganizator Kolonije veliki doprinos daje i Akademija likovnih umjetnosti iz Sarajeva. Tragove u Koloniji su ostavili: Mustafa Skopljak, Hamo Ibrulj, Nesim Tahirović, Edin Numankadić, Dževad Hozo, Džeko Hodžić, Aleksandar Spasosen, Aleksandre Osipov, Amela Hadžimejlić, Boris Čistopoljski, Admir Mujkić i mnogi drugi.
Posljednjeg majskog vikenda Koloniju Duga pohodi više od 100 umjetnika. Tu su i prijatelji iz Njemačke.
“S obzirom na to da u Dugi rade dobro i po svim pedagoškim standardima, mi onda to lako u Njemačkoj predstavimo i osiguramo sredstva”, kaže Prandel.
Prvi potezi
Slično kazuje i novinar i član Društva Arno Heider: “Mi radimo po posebnom konceptu i ono što djeca u Dugi od nas dobiju, to im ne može niko više uzeti, čak i kad napuste Centar.”
Na obalama Une, uz umjetnike su i djeca. Uče prve poteze kistom, dlijetom. I ispisuju jednu posebnu priču na Uni.
Mnoge su Dugine priče stale u njenih 17 godina trajanja. I ona o nastanku novog projekta, proizišlog iz druženja umjetnika i djece. Sada u Dugi pomažu djecu koja se vrate u svoje porodice. Nastavljaju svaku brigu o njima. Trenutno ih je 12.
I ovoga maja i 15. kolonije poruka da Duga neće biti prepuštena sama sebi, ali i vjerovanje da će sve manje roditelji ostavljati djecu.
/Al Jazeera
